پانزدهم آبان‌ماه تاریخی است به یادماندنی درصنعت بیمه کشور در سال ۱۳۱۴، در چنین روزی شرکت سهامی بیمه ایران به عنوان نخستین شرکت بیمه ایرانی و دولتی تأسیس شد و به عنوان بنیانگذار صنعت بیمه در کشور آغاز به کارکرد. آغاز فعالیت بیمه ایران (۱۴ آبان ۱۳۱۴) را به تعبیری می توان ملی شدن صنعت بیمه تلقی کرد.
بیمه ایران از آذرماه ۱۳۱۴ صدور بیمه نامه در رشته‌های مختلف را آغاز نمود و ظرف یک سال در شهرهای مشهد، شیراز، اصفهان، همدان، اهواز و بوشهر نمایندگی تأسیس کرد. همزمان تعدادی از دانشجویان رشته‌های اقتصادی و تجارت برای آموختن فنون بیمه به خارج از کشور اعزام شدند.
شرکت بیمه ایران موفق شد در همان سال نخست فعالیتش ،۶۲% بازار بیمه کشور را در اختیار بگیرد و سهم مؤسسات خارجی را از ۱۰۰% به ۳۸% کاهش دهد. بیمه ایران همچنین درصد واگذاری اتکائی را از حدود ۹۰% به ۴۴% تقلیل داد و با کاهش نرخ حق بیمه در برخی از رشته‌‌ها به حدود ۵۰%، در گسترش و توسعه بیمه نقش مؤثری را ایفا کرد بطوری که امروز نه تنها درسراسر کشور، بلکه درکشورهای اروپایی و آسیایی، بویژه در خاورمیانه نامی پر آوازه و آشناست.
تاریخچه بیمه ایران:
در اولین روزی که شرکت سهامی بیمه ایران شروع بکار کرد مرحوم داور وزیر مالیه وقت که در حقیقت باید تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران را تا اندازه زیادی مرهون علاقه و پشتکار او دانست خطاب به کارمندان بسیار معدود شرکت چنین گفت : ”من به شرکت بیمه جدید التاسیس به اندازه بانک ملی ایران علاقمندم و اهمیت این شرکت برای کشور به اندازه بانک ملی است. سعی کنید تشکیلات منظم و درستی داشته باشید وحتی از اول به تاسیس شعب در خارج کشور مثل بغداد و کراچی و بمبئی اقدام نمائید و کارمندان تحصیل کرده داشته باشید و آنها را برای فعالیت حاضر نمائید. البته اسم این شرکت به زودی در تمام دنیا معروف خواهد شد.” بعدازاین نطق کوتاه و موثر مرحوم داور تقاضا کرد که برای اولین بار منزل خود او بوسیله شرکت سهامی بیمه ایران بیمه شود و بدین ترتیب اولین بیمه نامه آتش سوزی در تاریخ ۱۴ آبان ماه ۱۳۱۴ به نام مرحوم داور صادر گردید. تاریخ مزبور در تاریخ اقتصادی کشور اهمیت خاصی دارد. چون موسسات بیمه هر کشوری از ارکان اولیه اقتصادی آن کشور به شمار میرود و عمل بیمه در تمام دنیا ملاک درجه ترقی و تنزل اقتصادی است. قسمتی از خاطرات آقای عبدالحمید شمس سرپرست اداره خسارت در سال ۱۳۳۲ تحت عنوان ”شرکت بیمه ایران چگونه بوجود آمد” … درابتدای کار، شرکت محل معینی نداشت. درخیابان لاله زار محل فعلی سینما خورشید در قسمت زیر زمین آن، دو اطاق تاریک و مرطوب تحویل ما گردید که در آنجا مشغول کار شویم. خوب به خاطر دارم که در آن روزگار (اول دی ماه ۱۳۱۴) فقط آقای سرکیاس (عضو هیئت مدیره وقت) و دو نفر خانم ماشین نویس و نگارنده شروع به کار کردیم.
در آن زمان برای تامین سرمایه اولیه شرکت و تبدیل مقداری کاغذ به پول که برای شرکت نهایت ضرورت را داشت کوشش می کردیم. صبح اول وقت کیف من از طلبهای تثبیت غله پر می شد و برای وصول آن عازم می شدم و در مراجعت چکی همراه داشتم. آقای مدیرعامل تشکر و تشویق می کردند و خانم های همکار چای و شیرینی تعارف می کردند و همین تشویق ها خستگی هارا به نشاط مبدل می کرد و باز بعدازظهر مجدداً برای وصول طلب ها می رفتم. از جمله سرمایه ابتدایی شرکت سهامی بیمه ایران اراضی باغ فردوس بوده است که به این شرکت واگذار شده بود تا از فروش اقساطی آن سرمایه اولیه تامین شود و مورد دیگر طلب های سازمان غله به دولت بوده است که به طریق فوق دریافت می شد و در مجموع ۳۴.۲۹۸ میلیارد ریال سرمایه اولیه شرکت تامین شد.
موضوع فعالیت :
بیمه ایران در کلیه رشته‌های بیمه زندگی و غیرزندگی فعالیت می‌کند و با عرضه بیمه‌های تجاری و خانواده شامل بیمه‌های اتومبیل، اشخاص (عمر – حادثه – درمان)، آتش‌سوزی، باربری، مهندسی و مسئولیت بیش از ۵۰% سهم بیمه‌های بازرگانی کشور را دراختیاردارد. دربخش حمایت‌های ملی نیز اکثریت پروژه های بزرگ ملی نظیر نفت و گاز و پتروشیمی، هواپیمایی، سدسازی، نیروگاه ها و صنایع تحت پوشش بیمه ایران است که در مواقع لزوم خطرات بیمه‌شده خود را نزد بازارهای بین المللی بیمه اتکائی می کند. بیمه ایران با توجه به ظرفیت بالای ریسک‌پذیری خود، علاوه بر انجام بیمه های مستقیم، نسبت به پذیرش ریسک به صورت بیمه‌اتکایی قبولی از شرکت‌های بیمه داخلی و خارجی اقدام می کند .
۱. بیمه اتومبیل
بطور کلی گروه بیمه اتومبیل جبران کننده خسارتهای ناشی از حوادث رانندگی از جمله تصادف، آتش‌سوزی و سرقت به اتومبیل مورد بیمه، سرنشینان آن و اشخاص ثالث میباشد. علاوه بر موارد فوق شکست شیشه اتومبیل، دفاع از حقوق بیمه‌گذار در مراجع دادگستری و مراجعه به مسئول خسارت، کاهش بهای اتومبیل در اثر تصادف، توقف اتومبیل خسارت دیده در مدت تعمیر نیز با دریافت حق‌بیمه اضافی قابل بیمه شدن میباشد. خسارتهایی که در اثر حوادث اتومبیل متوجه اشخاص ثالث میشود به موجب بیمه نامه شخص ثالث مورد تامین قرار می‌گیرد. بیمه شخص ثالث جنبه اجباری دارد و تابع قانون و مقررات خاص خود میباشد. بنابراین این گروه بیمه را می‌توان به دو بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث و سرنشین تقسیم کرد.
۲. بیمه بدنه
در بیمه های بدنه، بیمه گزار در مقابل پرداخت مبلغی به عنوان حق بیمه در صورت آسیب دیدن اتومبیل خود بخاطر خطرات تحت پوشش مبلغی را به عنوان خسارت دریافت خواهد کرد به طور کلی اتومبیل هایی که جهت پوشش بیمه بدنه معرفی میگردند در ابتدای امر بایستی قابلیت پوشش بیمه بدنه را دارا باشند.کلیه مالکان اتومبیل ها و یا اشخاصی که در قبال اتومبیل مسئولیت دارند و اتومبیل از سوی مالک به آنها تحویل داده شده است به این بیمه نامه نیاز دارند.این بیمه نامه اتومبیل شمارا در مقابل خطراتی همچون آتش سوزی،سرقت کلی، خساراتی که در جریان نجات و یا انتقال موضوع بیمه به آن وارد شود و …تحت پوشش قرار میدهد.
پوشش بیمه بدنه اتومبیل نگرانی های بیمه گزاران (دارندگان این وسائل) در مورد حوادثی که منجر به آسیب دیدن اتومبیل آنها و ایجاد هزینه های پرداخت خسارت میگردد را کاهش می دهد یا از میان می برد.
در بیمه های بدنه بیمه گزار در مقابل پرداخت مبلغی به عنوان حق بیمه در صورت آسیب دیدن اتومبیل خود بخاطر خطرات تحت پوشش مبلغی را به عنوان خسارت دریافت خواهد کرد به طور کلی اتومبیل هایی که جهت پوشش بیمه بدنه معرفی میگردند در ابتدای امر بایستی قابلیت پوشش بیمه بدنه را دارا باشند و این قابلیت در مرحله اول از دو راه اثبات میگردد:
۱. سال ساخت اتومبیل :
برای اینمورد نباید بیش از ۱۰ سال از تولید و مونتاژ وسایل نقلیه سواری در زمان معرفی و صدور بیمه نامه گذشته باشد، البته برای پوشش بیمه بدنه اتومبیل های سواری با قدمت ۱۰ سال ساخت برای هر سال ۵% اضافه بر نرخ بعنوان قدمت سال ساخت در نظر گرفته شده و به حق بیمه های اصلی اضافه می گردد. صدور بیمه نامه برای اتومبیل هایی که بیش از ۲۰ سال از ساخت آنها گذشته باشد نیاز به مجوز از مدیریت بیمه های اتومبیل دارد.
۲. بازدید اولیه از اتومبیل:
راه دیگر اثبات قابلیت پوشش بیمه بدنه برای اتومبیل های معرفی شده، کارشناسی بازدید اولیه از وسیله نقلیه معرفی شده توسط کارشناس مورد تأیید شرکت است که کارشناس مزبور باید دارای مجوز کارشناسی بازدید اولیه و کد اختصاصی بوده و گزارش مربوطه را جهت صدور بیمه نامه بدنه تهیه نماید.
خسارت ها و هزینه تحت پوشش بیمه بدنه :
۱. حادثه: خسارتی که از برخورد موضوع بیمه با یک جسم ثابت یا متحرک یا برخورد اجسام دیگر به موضوع بیمه و یا واژگون و سقوط موضوع بیمه یا چنانچه در حین حرکت، اجزا و یا محصولات موضوع بیمه به آن برخورد نماید و موجب بروز خسارت شود.
۲. آتش سوزی: خسارتی که در اثر آتش سوزی، صاعقه و یا انفجار به موضوع بیمه و یا لوازم یدکی اصلی همراه آن وارد گردد.
۳. سرقت کلی: در صورتی که موضوع بیمه دزدیده شود و یا در اثر عمل دزدی یا شروع به دزدی به وسیله نقلیه و یا وسایل اضافی آن خسارت وارد شود.
۴. خسارتی که در جریان نجات و یا انتقال موضوع بیمه خسارت دیده به آن وارد شود.
۵. خسارت باطری و لاستیکهای چرخ موضوع بیمه در اثر هر یک از خطرات بیمه شده تا پنجاه درصد قیمت نو قابل پرداخت است.
پوشش اضافی – هزینه های قابل تامین
هزینه‌های متعارفی که بیمه‌گذار برای نجات موضوع بیمه خسارت دیده و جلوگیری از توسعه خسارت و نیز انتقال موضوع بیمه خسارت دیده به نزدیک‌ترین محل مناسب برای تعمیر آن پرداخت می‌نماید حداکثر تا بیست درصد کل خسارت وارده قابل جبران خواهد بود.
– خسارت های مستثنی شده یا غیر قابل جبران
– خسارتهای ناشی از سیل، زلزله و آتشفشان.
– خسارتهایی که به علت استفاده از موضوع بیمه در مسابقه اتومبیل رانی یا آزمایش سرعت به آن وارد شود.
– خسارتهای وارد به موضوع بیمه به علت حمل مواد منفجره، سریع الاشتعال و یا اسیدی مگر آن که موضوع بیمه مخصوص حمل آن باشد.
– خسارتهای وارده بر اثر پاشیده شدن رنگ، اسید و سایر مواد شیمیایی روی بدنه موضوع بیمه مگر آنکه ناشی از حوادث تحت پوشش بیمه باشد.
– خسارت ناشی از سرقت لوازم و قطعات موضوع بیمه پس از وقوع حادثه.
– خسارت ناشی از کشیدن میخ و سایر اشیاء مشابه روی بدنه موضوع بیمه.
– کاهش ارزش موضوع بیمه حتی اگر در اثر وقوع خطرات بیمه شده باشد.
غیر قابل پوشش – خسارت های غیر قابل جبران یا خسارت هایی که از تعهد بیمه گر خارج است.
– خسارتهای ناشی از جنگ، شورش، اعتصاب و یا تهاجم.
– خسارتهای مستقیم و غیر مستقیم ناشی از انفجارهای هسته ای.
– خسارتهایی که عمداً توسط بیمه‌گذار، ذینفع و یا راننده موضوع بیمه به آن وارد میشود.
– خسارتهای وارده به موضوع بیمه حین گریز از تعقیب مقامات انتظامی مگر آنکه عمل گریز توسط متصرفین غیر قانونی باشد.
– در صورتیکه راننده موضوع بیمه هنگام وقوع حادثه فاقد گواهینامه رانندگی باشد یا گواهینامه رانندگی وی باطل شده باشد و یا مطابق مقررات راهنمایی و رانندگی گواهینامه راننده برای رانندگی موضوع بیمه متناسب نباشد.
اتمام اعتبار گواهینامه در حکم بطلان آن نیست.
– خسارتهای ناشی از حوادثی که طبق گزارش مقامات ذیصلاح به علت مصرف مشروبات الکلی و یا استعمال مواد مخدر و یا روان گردان توسط راننده موضوع بیمه بوجود آمده باشد.
– خسارت ناشی از بکسل کردن وسیله نقلیه دیگر مگر آنکه موضوع بیمه مخصوص و جاز به انجام این کار باشد و اصول و مقررات ایمنی را رعایت کرده باشد.
– پوششهای تکمیلی در بیمه بدنه
۱.سرقت در جا لوازم و قطعات وسایل نقلیه مورد بیمه:
چنانچه لوازم اتومبیل (بدون سرقت کلی خود اتومبیل) در حال توقف دزدیده شود پوشش خطرات اصلی قابل جبران نمی باشد در این صورت بیمه گزار میتواند هنگام صدور بیمه نامه در خواست پوشش سرقت در جا برای لوازم معینی مانند (رایو – پخش، رینگ و لاستیک، آینه های بغل و …) را بنماید که پس از بازدید کارشناس با پرداخت حق بیمه بسیار جزیی قطعات مورد نظر را پوشش بیمه سرقت درجا قرار دهد. لازم بذکر است ارزش آنچه تحت این عنوان قابل بیمه کردن است در مجموع از ۲۰% ارزش وسیله نقلیه مورد بیمه تجاوز نخواهد کرد و حق بیمه مربوطه ۳% ارزش کل قطعات و لوازم مورد تأیید کارشناس بازدید اولیه و توافق بیمه گر و بیمه گزار میباشد.
۲.غرامت عدم استفاده از وسیله نقلیه در ایام تعمیرات:
هرگاه در اثر حادثه مورد بیمه جهت تعمیر برای مدتی قابل استفاده نباشد و در تعمیرگاه متوقف باشد روزانه مبالغی به عنوان هزینه ایاب و ذهاب به بیمه گزار پرداخت میگردد در صورت خرید این پوشش حداکثر تعهد بیمه گر برای مدت ۳۰ روز عدم استفاده از وسیله نقلیه خواهد بود که به ازای هر روز ۲۰.۰۰۰ ریال میباشد و سه روز اول آن به عنوان فرانشیز کسر خواهد گردید مشروط به اینکه جمع کل غرامت بابت ایام عدم امکان استفاده از اتومبیل از ۲۰% مبلغ خسارت برآورده شده تجاوز نکند، مدت عدم استفاده از اتومبیل جهت تعمیر در تعمیرگاه توسط کارشناس خسارت شرکت تعیین میشود.
۳.شکست شیشه های وسیله نقلیه :
مورد بیمه به تنهایی و به عللی غیر از حوادث مورد تعهد بیمه گر: با درخواست بیمه گزار و پرداخت حق بیمه جزیی شکست به تنهایی و به غیر از خطرات اصلی مانند شکست (بواسطه تغییر دما و یا متراکم شدن هوا در داخل وسیله نقلیه) تحت پوشش خطرات تکمیلی بوده و قابل جبران می باشد. خسارت قابل پرداخت ارزش روز شیشه و هزینه نصب آن پس از کسر ۱۰% به عنوان فرانشیز و حق بیمه آن ۵% حق بیمه سالانه خواهد بود.
۴.نوسانات قیمت :
افزایش ارزش وسایل نقلیه مورد بیمه به علت نوسانات قیمت مشروط بر اینکه وسیله نقیله هنگام صدور بیمه نامه به ارزش واقعی روز بیمه شده باشد می تواند تا میزان ۲۵% ارزش روز بیمه در تاریخ شروع بیمه نامه و در طول مدت قرارداد مورد قبول قرار گیرد. بدیهی است افزایش ارزش وسیله نقلیه مورد بیمه به علت نوسانات قیمت فقط در خسارت های جزیی و حداکثر تا مبلغ ۱۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال قابل پرداخت می باشد، حق بیمه مربوطه برابر ۵% حق بیمه سالانه بیمه بدنه تعیین و محاسبه می گردد.
۵.بلایای طبیعی (سیل – زلزله – آتشفشان):
مطابق ماده پنجم بند ۲ شرایط عمومی بیمه نامه خطرات طبیعی مانند زمین لرزه، سیل، آتشفشان از خطرات مورد تعهد بیمه گر مستثنی گردیده ولی برابر با موافقت هییت مدیره محترم شرکت مقرر گردید از تاریخ ۷۷/۰۹/۰۷ پوشش مذکور در تعهدات بیمه گر قرار گیرد. حق بیمه مربوطه ۵% حق بیمه سالانه بیمه نامه بدنه اتومبیل تعیین و محاسبه می گردد.
۶.خطرات تبعی (رنگ – مواد شیمیایی – اسید پاشی) :
از آنجاکه خطرات و خسارات ناشی از پاشیدن اسید، رنگ و سایر مواد شیمیایی بر روی خودرو مشمول بند ۱ ماده پنجم شرایط عمومی بیمه نامه بدنه نمی گردد ولی طبق موافقت هییت مدیره محترم شرکت مقرر گردید از تاریخ ۷۷/۰۹/۰۷ می توان خطرات مذبور را با دریافت ۵% حق بیمه سالانه تحت پوشش قرار داد.
.سرقت کلی قطعات
.خسارت ناشی از کشیدن میخ و سایر اشیا مشابه بر روی بدنه خودرو
.حذف فرانشیز
مدارک مورد نیاز در خصوص اعلام خسارت بدنه :
۱. بیمه نامه بدنه
۲. اسناد مالکیت خودرو
۳. گواهینامه و کارت ملی راننده
۴. مدارک شناسایی مالک خودرو
۵. گزارش پلیس یا کروکی – در صورت نیاز
۷. بیمه شخص ثالث و سرنشین :
کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و ریلی اعم از این که اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مکلفند وسائل نقلیه مذکور را در قبال خسارت بدنی و مالی که در اثر حـوادث وسـایل نقـلیه مزبور و یا یـدک و تریلر مـتصل به آنها و یا مـحمولات آنها به اشخاص ثالث وارد میشود، نزدیکی از شـرکتهای بیـمه که مجـوز فعالیت در این رشته را از بیمه مرکزی ایران داشته باشد، بیمه نمایند. کلیه زیاندیدگان ناشی از وسایل نقلیه موتوری زمینی (اعم از زیان جانی و مالی) خواه اشخاص حقیقی یا اشخاص حقوقی (شرکتها) باشند شخص ثالث نامیده می شوند. خسارتهای مالی وارده به کلیه اموال منقول و غیر منقول متعلق (تحت مالکیت) اشخاص ثالث جبران میگردد. هر زیاندیده ای که آسیب ببیند چه جانی و چه مالی شخص ثالث است به استثناء راننده مسئول حادثه که به عنوان سرنشین محسوب می گردد.
شخص ثالث:
کلیه زیاندیدگان ناشی از وسایل نقلیه موتوری زمینی اعم از زیان جانی و مالی، خواه اشخاص حقیقی یا اشخاص حقوقی
(شرکتها) باشند شخص ثالث نامیده می شوند.
خسارت مالی: عبارت است از خسارتهای وارده به کلیه اموال منقول و غیر منقول
متعلق(تحت مالکیت) اشخاص ثالث. هر زیاندیده ای که آسیب ببیند چه جانی و چه مالی شخص ثالث است به استثناء
راننده مسئول حادثه که شخص ثالث محسوب نمی شود.
خسارت جانی: منحصراً مربوط به آسیب جانی و صدمات وارده به جسم آدمی است نه موجودات دیگر بلکه فقط انسان.
خسارت جانی شامل: دیه جرح + دیه فوت + دیه نقص عضو + هزینه درمان می باشد.
خسارت سرنشین: بیمه نامه سرنشین مخصوص راننده است.(تبصره ۶ ماده ۱ قانون بیمه اجباری شخص ثالث)
سرنشین کیست؟ سرنشین فردی است که از لحظه سوار شدن تا پیاده شدن چنانچه بر اثر حوادث وسیله نقلیه آسیب ببیند،
طبق تعریف بیمه نامه، سرنشین تلقی می گردد.
خسارات تحت پوشش:
۱.تعهدات مالی ۲.تعهدات جانی ۳.فوت سرنشین
مدارک مورد نیاز در خصوص اعلام خسارت ثالث بدون کروکی:
۱. بیمه نامه معتبر طرفین حادثه
۲. گواهینامه و کارت ملی طرفین حادثه
۳. اسناد مالکیت خودرو طرفین حادثه
مدارک مورد نیاز در خصوص اعلام خسارت ثالث با کروکی:
۱. بیمه نامه معتبر طرفین حادثه
۲. گواهینامه و کارت ملی طرفین حادثه
۳. اسناد مالکیت خودرو طرفین حادثه
۴. گزارش پلیس یا ارائه کروکی – بدون مراجعه به مقصر حادثه
مدارک مورد نیاز در خصوص اعلام خسارت دیه:
۱. گواهینامه مقصر حادثه
۲. بیمه نامه مقصر
۳. کارت خودرو مقصر
۴. سند خودرو مقصر
۵. کارت ملی طرفین حادثه
۶. کروکی کاردان فنی